Chùa Hương Tích và khu vực Hương Sơn đã được Bộ Văn hoá (nay là Bộ văn hoá, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là di tích Quốc gia ngày 8 tháng 4 năm 1962 tại Quyết định số 313 VH/VP. Nhân dân xã Hương Sơn và du khách thập phương khi trẩy hội thường gọi với cái tên dân dã là đi chùa Hương, bởi theo “Truyện Phật Bà chùa Hương” thì nơi đây là nơi tu trì và trác tích của đức Phật Quán Thế Âm Bồ Tát đã được Việt hoá và danh xưng là Phật Bà chùa Hương, nghĩa là: Dấu vết thơm tho.

Chùa Hương Tích và khu vực Hương Sơn là một quần thể di tích gồm phức hệ núi non, hang động, thảm thực vật, thuỷ văn, hệ động vật và hệ thống đình, đền, chùa, động nằm rải rác quanh khu vực núi Hương Sơn thuộc xã Hương Sơn, xã Hùng Tiến, xã An Tiến và xã An phú. Trong 4 xã này thì xã Hương Sơn là vùng trọng điểm - nơi hội tụ của các danh lam thắng tích; ba xã còn lại lấy sông Thanh Hà làm ranh giới ôm trọn dãy núi đá vôi chạy từ xã Hương Sơn qua xã Hùng Tiến, xã An Tiến, xã An Phú vòng qua điểm tiếp giáp của huyện Lạc Thủy (tỉnh Hòa Bình), huyện Kim Bảng (tỉnh Hà Nam) trở về cuối xã Hương Sơn làm vùng đệm, tạo môi trường sinh thái và cảnh quan cho quần thể  di tích. Chùa Hương Tích và khu vực Hương Sơn bao gồm 3 tuyến điểm di tích chính:

            - Tuyến điểm di tích Hương – Thiên: Bao gồm các đền - chùa và chùa động: đền Ngũ Nhạc, hang Sơn Thủy Tữu Tình, chùa Thiên Trù, động Đại Binh, động chùa Tiên Sơn, chùa Giải Oan, đền Trấn Song (còn gọi là đền Cửa Võng), chùa động Hương Tích và chùa động Hinh Bồng.

            - Tuyến điểm di tích Long Vân – Thanh Sơn: gồm các chùa và động : chùa Thanh Sơn – động Hương Đài, chùa Long Vân, động Long Vân, chùa động Cây Khế và hang Sũng Sàm (động Người xưa), tức di chỉ khảo cổ học hang Sũng Sàm, thuộc di chỉ Văn hoá Hoà Bình;

            - Tuyến điểm di tích Tuyết Sơn: gồm các chùa, động và đền: Đền Trình Phú Yên, chùa Bảo Đài, chùa Ngư Trì, chùa động Tuyết Sơn và am Phật Tích.

- Khu vực dân cư: Đền Đục Khê, Chùa Hương Trản, Đình chùa Tiên Mai, Đình Yến Vỹ.